مالیات حقوق چیست؟ محاسبه، بخشنامه‌ها و نکات مهم ۱۴۰۴

مالیات حقوق نوعی مالیات مستقیم بر درآمد حقوق‌بگیران است که از حقوق و دستمزد کارکنان کسر می‌شود. به بیان ساده، حقوق به مبلغی گفته می‌شود که کارگر یا کارمند در ازای کار خود به صورت ماهانه دریافت می‌کند و مالیات حقوق مبلغی است که بر این درآمد اعمال می‌گردد. اهمیت این مالیات از آن جهت است که یکی از پایدارترین و گسترده‌ترین منابع درآمدی دولت محسوب می‌شود و وصول آن نیز نسبتاً آسان است زیرا پیش از پرداخت حقوق به کارمند، توسط کارفرما کسر و به دولت پرداخت می‌گردد. مالیات بر حقوق در چارچوب قانون مالیات‌های مستقیم تعریف شده و رعایت مقررات آن برای همه کارفرمایان و کارکنان الزامی است. در ادامه، به مشمولان مالیات حقوق، نحوه محاسبه در سال ۱۴۰۴، بخشنامه‌های مرتبط و نکات مهم قانونی می‌پردازیم.

مشمولان مالیات حقوق

مشمولان مالیات حقوق

بر اساس قانون، تمامی افرادی که در قبال کار برای دیگری (شخص حقیقی یا حقوقی) حقوق یا دستمزد دریافت می‌کنند مشمول مالیات بر درآمد حقوق هستند. این شامل کارگران مشمول قانون کار، کارمندان دولت، کارکنان بخش خصوصی و به طور کلی هر شخصی است که در ازای ارائه کار یا خدمات، حقوق ماهانه دریافت می‌کند. فرقی نمی‌کند قرارداد شما رسمی، پیمانی یا ساعتی باشد؛ در صورت دریافت حقوق از کارفرما، اصل بر مشمولیت درآمد شما به مالیات است. البته تا میزان معینی از درآمد (طبق قانون بودجه هر سال) از مالیات معاف می‌باشد که در بخش‌های بعدی توضیح داده خواهد شد. به طور معمول پرداخت مالیات حقوق به عهده شخص حقوق‌بگیر است اما وظیفه کسر و واریز آن بر عهده کارفرما قرار دارد. بنابراین کارفرمایان به نمایندگی از دولت، مالیات متعلق به حقوق کارکنان را محاسبه و از حقوق آنان کسر می‌کنند و سپس به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌نمایند.

شایان ذکر است که درآمدهای دیگر غیر از حقوق (مثلاً درآمد کسب و کار شخصی یا آزاد) مشمول مالیات حقوق نیست بلکه تابع مقررات مالیات بر مشاغل یا سایر انواع مالیات‌ها است. اما هر نوع پرداخت منظمی که تحت عنوان حقوق، دستمزد، مزایا و نظایر آن از سوی کارفرما به کارمند صورت گیرد، تحت شمول مالیات بر حقوق قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، حقوق پایه، اضافه‌کاری، پاداش‌های مستمر و مزایای نقدی کارگران و کارمندان همگی جزو درآمد حقوقی آن‌ها محسوب می‌شود و مقررات مالیات حقوق بر آن‌ها اعمال می‌شود (مگر موارد معافیت که قانون مشخص کرده است).

نحوه محاسبه مالیات حقوق

نحوه محاسبه مالیات حقوق

محاسبه مالیات حقوق در سال ۱۴۰۴ بر اساس نرخ‌های پلکانی انجام می‌شود که هر ساله در قانون بودجه تعیین و به وسیله بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی ابلاغ می‌گردد. ابتدا باید کل درآمد مشمول مالیات فرد در ماه محاسبه شود؛ این درآمد شامل پایه حقوق، مزایا، اضافه‌کاری و تمامی پرداختی‌های مستمر دیگر است (پس از کسر موارد معافیت مانند حق بیمه سهم کارگر). سپس بر مبنای سقف معافیت مالیاتی و نرخ‌های مصوب، مبلغ مالیات محاسبه می‌گردد.

بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، سقف معافیت مالیاتی حقوق افزایش چشمگیری داشته است. حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۴ برای کارگران حدود ۱۰ میلیون تومان در ماه تعیین شده است و دولت به منظور حمایت از اقشار کم‌درآمد، درآمدهای حقوقی تا دو برابر این رقم را از مالیات معاف کرده است. به عبارت دیگر، در سال ۱۴۰۴ درآمد سالانه تا ۲,۸۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (معادل ۲۸۸ میلیون تومان در سال، یا ۲۴ میلیون تومان در ماه) معاف از مالیات است. درآمد مازاد بر این مقدار به صورت پلکانی مشمول مالیات می‌شود. نرخ مالیات حقوق به تفکیک طبقات درآمدی ماهانه به شرح زیر است:

  • حقوق ماهانه تا ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان- معاف از مالیات
  • بخش مازاد حقوق از ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان – مشمول مالیات به نرخ ۱۰٪ نسبت به این بخش
  • بخش مازاد حقوق از ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان – مشمول مالیات به نرخ ۱۵٪ نسبت به این بخش
  • بخش مازاد حقوق از ۳۸,۰۰۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان – مشمول مالیات به نرخ ۲۰٪ نسبت به این بخش
  • بخش مازاد حقوق از ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۶۶,۶۶۶,۶۶۷ تومان – مشمول مالیات به نرخ ۲۵٪ نسبت به این بخش
  • مازاد بر ۶۶,۶۶۶,۶۶۷ تومان در ماه: مشمول مالیات به نرخ ۳۰٪ نسبت به مازاد

این ارقام به این معناست که، به عنوان مثال، اگر حقوق ماهانه فردی ۳۰ میلیون تومان باشد، تا ۲۴ میلیون تومان آن از مالیات معاف است و فقط ۶ میلیون تومان مازاد با نرخ ۱۰٪ مشمول مالیات می‌شود (در نتیجه ۶۰۰ هزار تومان مالیات در ماه). برای حقوق ۳۸ میلیون تومانی، تا ۳۰ میلیون تومان طبق طبقه قبل محاسبه شده و ۸ میلیون تومان باقی‌مانده با نرخ ۱۵٪ مشمول مالیات اضافه‌تر می‌شود، و هکذا برای طبقات بالاتر. این روش پلکانی باعث می‌شود افرادی که درآمد بالاتری دارند، درصد بیشتری مالیات بپردازند اما همچنان از معافیت پایه برای بخش اولیه درآمدشان بهره‌مند شوند.

لازم به ذکر است برخی معافیت‌های قانونی در محاسبه مالیات حقوق باید لحاظ شوند. از جمله، حق بیمه تأمین اجتماعی سهم کارگر (۷٪ حقوق) جزو درآمد مشمول مالیات محاسبه نمی‌شود؛ یعنی کارفرما ابتدا حق بیمه را از حقوق کسر می‌کند و مالیات را بر مبلغ باقیمانده (پس از کسر بیمه و معافیت‌ها) اعمال می‌کند. همچنین طبق ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم، سقف معافیت سالانه تعیین‌شده (در سال ۱۴۰۴ همان ۲۸۸ میلیون تومان سالانه) اعمال می‌شود و بر اساس ماده ۸۵ و تبصره‌های مربوط، نرخ‌های فوق برای مازاد آن اجرا می‌گردد.

اجزای حقوق مشمول مالیات

اجزای حقوق مشمول مالیات

در محاسبه مالیات، تقریباً تمام اجزای نقدی حقوق و دستمزد که به صورت مستمر به کارمند پرداخت می‌شود، جزو درآمد مشمول مالیات در نظر گرفته می‌شوند. این اجزا عبارتند از: حقوق پایه، مزایای مستمر شغلی، حق مسکن، حق اولاد، بن کارگری (کمک هزینه اقلام مصرفی)، فوق‌العاده‌های شغلی، اضافه‌کاری، پاداش عملکرد و نظایر آن. به طور کلی هر وجهی که به سبب اشتغال و در قالب فیش حقوقی به کارگر یا کارمند پرداخت گردد، مشمول مالیات است مگر آنکه قانون استثناء کرده باشد.

  • پایه حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر: تمامی حقوق ثابت ماهانه و فوق‌العاده‌های مستمر (مانند حق شغل، حق جذب، فوق‌العاده شغل و غیره) به طور کامل در درآمد مشمول مالیات لحاظ می‌شوند.

  • مزایای نقدی مانند حق مسکن و حق اولاد: این موارد نیز بخشی از حقوق و مزایای کارمند هستند و طبق رویه جاری مشمول مالیات می‌شوند. برای سال ۱۴۰۴ بخشنامه یا قانون خاصی مبنی بر معافیت کلی این مزایا از مالیات ابلاغ نشده است، بنابراین پرداخت‌هایی مانند حق مسکن (که در سال ۱۴۰۴ مبلغ ۹۰۰ هزار تومان در ماه است) و حق اولاد (حدود ۱,۰۳۹,۰۰۰ تومان برای هر فرزند در ماه) در زمره درآمد مشمول مالیات قرار می‌گیرند. البته اگر در آینده بخشنامه جدیدی در مورد معافیت این اقلام صادر شود، ممکن است این رویه تغییر کند، ولی در حال حاضر اصل بر مشمولیت آن‌هاست.

  • اضافه‌کاری: مزد اضافه‌کاری که بابت ساعات کار مازاد بر ساعات قانونی پرداخت می‌شود نیز کاملاً جزء درآمد حقوقی فرد به حساب می‌آید و مشمول مالیات است. هر مبلغی که کارگر بابت اضافه‌کاری، تعطیل‌کاری یا شب‌کاری دریافت می‌کند، به جمع حقوق اضافه شده و در محاسبات مالیاتی همان ماه منظور می‌گردد.

  • پاداش و عیدی: پاداش‌هایی که در طی سال به طور نقدی به کارکنان پرداخت می‌شود (مانند پاداش بهره‌وری یا عملکرد)، مشمول مالیات بوده و باید به عنوان درآمد حقوق در ماه پرداخت لحاظ شوند. اما عیدی و پاداش سال نو که معمولاً در پایان سال پرداخت می‌گردد، تا میزان معینی از مالیات معاف است. طبق بند ۹ ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم، عیدی پایان سال به مبلغ یک دوازدهم معافیت سالانه برای هر نفر معاف می‌باشد. با توجه به سقف معافیت سال ۱۴۰۴، عیدی تا سقف ۲۴ میلیون تومان مالیات ندارد. مبلغ مازاد بر آن (در صورتی که عیدی فردی بیش از این حد باشد) مشمول مالیات با نرخ‌های قانونی خواهد بود. برای بیشتر کارکنان عادی که عیدی معادل یکی دو برابر حقوق پایه می‌گیرند، این معافیت کافی است و عملاً مالیاتی به عیدی آنها تعلق نمی‌گیرد.

  • مزایای غیرنقدی: در مواردی که کارفرما به جای پول، مزایایی به صورت غیرنقد (مانند اعطای کالا، خدمات، واگذاری خودرو یا مسکن سازمانی و امثال آن) به کارمند بدهد، قانونگذار برای رعایت حال کارکنان سقف معافیتی تعیین کرده است. مطابق بند ۱۳ ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم، مزایای غیرنقدی شاغلان معادل دو دوازدهم معافیت سالانه از مالیات معاف است. برای سال ۱۴۰۴ این سقف سالانه برابر ۴۸۰ میلیون ریال (۴۸ میلیون تومان) است. بنابراین مزایای غیرنقدی که ارزش آن در سال تا این حد باشد، مالیات ندارد ولی اگر ارزش مزایای غیرنقدی دریافتی در سال بیش از این مبلغ شود، مازاد آن به عنوان درآمد مشمول مالیات محسوب و طبق نرخ‌های مقرر، مالیات به آن تعلق می‌گیرد. (به عنوان مثال اگر کارفرما استفاده از خودروی سازمانی یا بن خرید کالا به ارزش بیش از سقف تعیین‌شده در اختیار کارمند قرار دهد، بخش مازاد مشمول مالیات خواهد شد).

علاوه بر موارد فوق، قانون مالیات‌ها در ماده ۹۱ مجموعه‌ای از پرداختی‌های رفاهی یا خاص را نیز از شمول مالیات معاف کرده است، از جمله هزینه سفر و فوق‌العاده مأموریت در حدود متعارف، وجوه حاصل از بیمه درمانی، خسارات اخراج و مزایای پایان کار. این موارد جزو اجزای حقوق مشمول مالیات محسوب نمی‌شوند. اما به طور خلاصه، هرآنچه در حکم حقوق و دستمزد مستمر کارکنان باشد (اعم از نقدی یا غیرنقدی در حدود مقرر) مشمول مالیات است و کارفرما باید در محاسبات خود آن‌ها را منظور نماید.

مفهوم کسری کار در قانون کار و تأثیر آن بر حقوق مشمول مالیات

مفهوم کسری کار در قانون کار و تأثیر آن بر حقوق مشمول مالیات

کسری کار در قانون کار به وضعیتی گفته می‌شود که کارگر به هر دلیل (مانند غیبت غیرموجه، تأخیر یا ترک کار زودتر از موعد) ساعات کمتری از ساعات کار موظفی را کار کرده باشد و کارفرما به همان نسبت از حقوق وی کسر نماید. به بیان دیگر، اگر کارمند به جای ساعت کار کامل ماهانه، کمتر کار کند، به میزان عدم کارکرد از حقوقش کسر می‌گردد که اصطلاحاً کسری کار نامیده می‌شود. این کاهش حقوق به طور طبیعی تأثیر مستقیمی بر مالیات حقوق او نیز خواهد داشت.

از آنجا که مالیات تنها بر مبلغی که واقعاً به عنوان حقوق پرداخت می‌شود تعلق می‌گیرد، هرگونه کسری کار که منجر به کاهش حقوق قابل پرداخت شود، مبلغ مشمول مالیات را نیز کاهش می‌دهد. برای مثال، اگر کارمند به جای کارکرد کامل ماه، یک روز غیبت غیرموجه داشته باشد و حقوق آن روز از حقوق ماهانه‌اش کسر گردد، مالیات آن ماه بر مبنای حقوق کمتر (بدون آن روز) محاسبه خواهد شد. در نتیجه، در صورت کسری کار، مالیات پرداختی فرد نیز به نسبت کاهش می‌یابد زیرا درآمد مشمول مالیات او کمتر شده است.

البته باید توجه داشت که کسری کار در چارچوب قانون کار می‌تواند تبعات انضباطی خود را برای کارمند داشته باشد، اما از منظر مالیاتی صرفاً به معنای کاهش درآمد مشمول مالیات در آن دوره است. کارفرمایان موظفند موارد کسری کار را در لیست حقوق همان ماه اعمال کنند تا مالیات به صورت صحیح و منطبق بر حقوق واقعی پرداختی محاسبه گردد. به طور خلاصه، مبنای محاسبه مالیات، حقوق و مزایای واقعی پرداخت‌شده به کارگر است؛ بنابراین هر عاملی مانند کسری کار که پرداخت واقعی را کاهش دهد، مالیات متعلق به همان نسبت کاهش خواهد یافت. (و برعکس، اضافه‌کاری یا کار اضافی که مبلغ پرداختی را بالا ببرد مالیات را نیز افزایش می‌دهد). آگاهی کارکنان از این موضوع حائز اهمیت است تا حقوق و مالیاتشان را در فیش‌های حقوقی به درستی تطبیق دهند.

ارتباط مالیات با دوران بازنشستگی کارگران

حقوق بازنشستگی کارگران که پس از طی سنوات خدمت و احراز شرایط بازنشستگی توسط سازمان تأمین اجتماعی یا سایر صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌شود، در قانون مالیات‌های مستقیم مشمول معافیت کامل قرار گرفته است. بر اساس بند ۵ ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق بازنشستگی، وظیفه یا مستمری پایان خدمت و نیز مبالغ بازخرید ایام مرخصی و خسارت اخراج از پرداخت مالیات معاف هستند. به عبارت روشن‌تر، زمانی که کارگر بازنشسته می‌شود و مستمری بازنشستگی دریافت می‌کند، آن مستمری ماهانه مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود. همچنین پاداش پایان خدمت یا سنواتی که کارفرما به هنگام بازنشستگی (یا ترک کار) به کارگر می‌پردازد و وجوهی مانند حق سنوات و بازخرید مرخصی استفاده‌نشده نیز طبق قانون از مالیات معاف هستند. این امر به منظور حمایت از کارگران سالخورده و تأمین آتیه آنان صورت گرفته است.

نکته مهم دیگر ارتباطی است که بین پرداخت صحیح مالیات در دوران اشتغال و حقوق دوران بازنشستگی وجود دارد. هرچند مالیات مستقیماً بر مستمری بازنشستگی اعمال نمی‌شود، اما نحوه محاسبه حقوق بازنشستگی کارگران وابسته به سوابق بیمه و میزان حقوق و دستمزدی است که در دوران کار از آن‌ها کسر حق بیمه شده است. معمولاً مستمری بازنشستگی بر اساس میانگین حقوق مشمول بیمه در سال‌های پایانی خدمت تعیین می‌گردد. اگر کارفرمایی در دوران اشتغال کارگر، بخشی از حقوق او را به طور غیررسمی (مثلاً پرداخت نقدی خارج از فیش حقوقی) بدهد تا مالیات کمتری کسر شود، در واقع حقوق کمتری نیز به سازمان بیمه اعلام کرده است. این امر موجب می‌شود پایین بودن حقوق اظهار شده، مستمری بازنشستگی کارگر را هم کاهش دهد. بنابراین پرداخت کامل و شفاف حقوق و کسر قانونی مالیات و بیمه به نفع کارگران است، چرا که حقوق واقعی‌شان در سوابق بیمه ثبت می‌شود و هنگام بازنشستگی مستمری بالاتری خواهند داشت.

به طور خلاصه، در دوران اشتغال باید مالیات حقوق طبق قانون پرداخت شود اما در دوران بازنشستگی دریافتی‌های بازنشستگان (اعم از مستمری ماهانه و مزایای مربوط به پایان خدمت) از مالیات معاف است. توصیه می‌شود کارگران در طول خدمت اطمینان حاصل کنند که کارفرما حقوق و مزایای واقعی آنان را اظهار کرده و مالیات و حق بیمه متعلقه را پرداخت می‌کند، زیرا این امر مستقیماً بر حقوق بازنشستگی آینده آن‌ها تأثیرگذار خواهد بود.

روند قانونی و وظایف کارفرما در کسر و پرداخت مالیات

مسئولیت کسر و ایصال (واریز) مالیات حقوق کارکنان به دولت، طبق قانون بر عهده کارفرمایان است. روند قانونی بدین صورت است که هر کارفرما (چه دولتی چه خصوصی) مکلف است در زمان پرداخت حقوق ماهانه به کارکنان خود، مالیات متعلق به آن حقوق را بر اساس قانون محاسبه و از مبلغ ناخالص حقوق کسر نماید. سپس باید این مالیات‌های کسرشده را حداکثر تا موعد مقرر قانونی به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کرده و اظهارنامه یا لیست مالیات حقوق را ارسال کند.

طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم و دستورالعمل‌های مرتبط، کارفرما باید هر ماه فهرست حقوق پرداختی و مالیات متعلقه را به اداره امور مالیاتی ارائه کند. این فهرست شامل مشخصات کارکنان، میزان حقوق و مزایا و مالیات کسر شده از هر یک است. امروزه ارسال این فهرست عموماً به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه مالیاتی انجام می‌شود (که در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد). مهلت قانونی پرداخت مالیات و تسلیم فهرست حقوق، تا پایان ماه بعد از ماه پرداخت حقوق می‌باشد. به عنوان مثال مالیات حقوق فروردین باید تا پایان اردیبهشت ماه واریز شده و لیست آن ارسال شود.

کارفرما همچنین موظف است به کارکنان خود فیش حقوقی یا گواهی ارائه کند که در آن جزئیات حقوق و کسر قانونی (از جمله مالیات و بیمه) مشخص باشد. کارکنان حق دارند از میزان مالیات کسرشده مطلع شوند و اگر معافیت یا بخشودگی‌ای شامل حالشان می‌شود اعمال آن را درخواست نمایند. برای نمونه اگر کارمندی چند فرزند دارد که طبق قانون ممکن است مشمول معافیت‌هایی در حق اولاد یا بیمه شوند، باید در محاسبه لحاظ گردد. هرگونه تغییر در حقوق (افزایش، مزایای جدید، ارتقاء شغلی) که منجر به تغییر در مالیات کسر شده شود نیز باید توسط کارفرما در ماه مربوطه به اداره مالیاتی اعلام گردد.

به طور کلی، وظایف کارفرما را می‌توان چنین خلاصه کرد: محاسبه صحیح مالیات بر اساس قوانین جاری، کسر مالیات از حقوق هر کارمند در زمان پرداخت، تسلیم فهرست حقوق و مالیات به اداره مالیات در موعد مقرر، و پرداخت مبلغ مالیات کسرشده به حساب خزانه دولت. عدم انجام هر یک از این وظایف تبعات و جرایم قانونی برای کارفرما در پی خواهد داشت (که در بخش بعدی توضیح داده می‌شود). لازم به ذکر است مالیات حقوق برای کارفرما هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود (در حساب‌های شرکت) و برای کارمند نیز دین مالیاتی شخصی تلقی نمی‌شود چرا که با کسر در مبدأ تسویه شده است.

مجازات‌ها و جرایم عدم پرداخت به‌موقع مالیات حقوق

قانون مالیات‌های مستقیم جهت تضمین اجرای به‌موقع تکالیف مالیاتی، برای تأخیر یا تخلف در کسر و پرداخت مالیات حقوق توسط کارفرمایان جرایمی تعیین کرده است. اهم این جرایم به شرح زیر است:

  • عدم ارسال لیست حقوق در موعد مقرر: چنانچه کارفرما فهرست حقوق و مالیات متعلق را در مهلت قانونی (پایان ماه بعد) به اداره مالیات تسلیم نکند، مشمول جریمه‌ای معادل ۲٪ حقوق پرداختی همان دوره خواهد شد. این جریمه بابت تخلف عدم تسلیم لیست است و به طور معمول غیرقابل بخشودگی می‌باشد.

  • ارسال لیست خلاف واقع: اگر کارفرما لیست حقوق را ارسال کند ولی اطلاعات خلاف واقع (مثلاً حقوق کمتر از میزان واقعی یا پنهان کردن بعضی کارکنان) در آن اعلام نماید، این امر نیز می‌تواند مصداق تخلف بوده و مشمول جریمه گردد. در چنین مواردی نیز معمولاً جریمه‌ای مشابه حالت عدم تسلیم (۲٪ حقوق) یا سایر جرایم تعزیری بسته به مورد اعمال می‌شود.

  • عدم پرداخت به‌موقع مالیات کسرشده: مهم‌ترین تکلیف پس از کسر مالیات، واریز آن به حساب دولت است. اگر کارفرما مالیات‌هایی را که از حقوق کارکنان کسر کرده به موقع پرداخت نکند، مشمول دو نوع جریمه خواهد شد: نخست جریمه ثابت معادل ۱۰٪ مالیات پرداخت‌نشده که یک‌بار اعمال می‌شود؛ دوم جریمه تأخیر معادل ۲.۵٪ مالیات به ازای هر ماه تأخیر. جریمه ۲.۵ درصد برای هر ماه، به صورت ماه‌شمار تا زمان پرداخت محاسبه می‌شود و می‌تواند در صورت طولانی شدن تأخیر، رقم قابل توجهی گردد.

برای مثال، اگر کارفرما باید تا پایان تیرماه مالیات حقوق را پرداخت می‌کرده ولی این کار را تا پایان مرداد انجام نداده باشد، علاوه بر پرداخت اصل مالیات، مشمول ۱۰٪ جریمه بابت عدم پرداخت در موعد مقرر و ۲.۵٪ جریمه اضافی بابت یک ماه تأخیر خواهد شد. استمرار عدم پرداخت، جریمه ۲.۵ درصدی را به ازای هر ماه افزایش می‌دهد. این جرایم طبق ماده ۱۹۷ و ۱۹۹ قانون مالیات‌ها وضع شده‌اند و سازمان امور مالیاتی اختیار وصول آن‌ها را از کارفرما دارد.

نکته مهم این است که مسئولیت اصلی پرداخت مالیات بردرآمد حقوق بر عهده کارفرما است. اگر کارفرما از کسر یا پرداخت آن خودداری کند، علاوه بر جرایم مالی فوق‌الذکر، ممکن است تحت تعقیب اداری و قضایی نیز قرار گیرد. در موارد تخلف شدید، اداره مالیاتی می‌تواند ضمن مطالبه مالیات و جرایم، پرونده را به مراجع قضایی ارجاع دهد. بنابراین برای پیشگیری از این مشکلات، کارفرمایان باید نسبت به انجام صحیح و به‌موقع تکالیف مالیاتی کوشا باشند. کارکنان نیز آگاه باشند که هر مبلغی بابت مالیات از حقوقشان کسر می‌شود باید مستقیماً به حساب دولت واریز گردد؛ در صورت مشاهده تخلف یا تردید در این خصوص، می‌توانند موضوع را از طریق اداره امور مالیاتی پیگیری کنند.

اطلاعات اجرایی برای ارسال لیست مالیات و آدرس اداره کار تهران

ارسال لیست مالیات حقوق: با پیشرفت خدمات الکترونیک، سازمان امور مالیاتی کشور سامانه ویژه‌ای برای تسلیم لیست حقوق و پرداخت مالیات آن ایجاد کرده است. کارفرمایان می‌توانند هر ماه با ورود به سامانه مالیات حقوق به آدرس <code>salary.tax.gov.ir</code> فهرست حقوق کارکنانشان را بارگذاری کرده و مالیات مربوطه را نیز به صورت الکترونیکی پرداخت نمایند. در این سامانه پس از ثبت اطلاعات حقوق هر کارمند (شامل نام و کد ملی، مبلغ حقوق و مزایا، معافیت‌ها و کسورات)، مالیات متعلق به طور خودکار محاسبه و اعلام می‌شود. سپس کارفرما می‌تواند پرداخت را انجام داده و رسید دریافت کند. استفاده از این روش آنلاین، فرآیند گزارش‌دهی مالیات حقوق را سریع‌تر و شفاف‌تر نموده است و معمولاً دیگر نیازی به مراجعه حضوری به اداره مالیاتی نیست.

با این حال، هنوز امکان ارائه لیست و پرداخت به صورت حضوری در ادارات امور مالیاتی نیز وجود دارد. کارفرمایانی که به هر دلیل موفق به استفاده از سامانه آنلاین نشوند، می‌توانند فرم‌های مربوط به لیست حقوق را از واحد مالیاتی دریافت و تکمیل کنند و به همراه پرداخت مالیات به اداره امور مالیاتی محل فعالیت خود تسلیم نمایند. اداره امور مالیاتی پس از دریافت، رسید رسمی ارایه می‌دهد که نشان‌دهنده انجام تکلیف توسط کارفرما است. یادآوری می‌شود مهلت نهایی ارسال لیست و پرداخت مالیات، آخرین روز ماه بعد است و عدم رعایت این مهلت موجب تعلق جرایم ذکرشده خواهد شد.

آدرس اداره کار تهران: اگرچه امور مربوط به مالیات بر درآمد حقوق مستقیماً توسط سازمان امور مالیاتی پیگیری می‌شود، اما آگاهی از نشانی مراجع مرتبط با قانون کار نیز برای کارگران و کارفرمایان مفید است. برای طرح مسائل مربوط به روابط کار، حقوق و دستمزد، اختلافات کارگری و کارفرمایی و کسب راهنمایی در این زمینه‌ها، می‌توان به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کرد. اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران (اداره کار تهران) به عنوان مرجع اصلی رسیدگی به امور کار و کارگری در تهران بزرگ شناخته می‌شود. نشانی این اداره کل: تهران، خیابان سهروردی شمالی، خیابان هویزه شرقی، کوچه مُرغاب، پلاک ۲. کافرمایان و کارگران تهرانی می‌توانند برای پیگیری امور مربوط به قوانین کار (مانند تأیید لیست حقوق برای ادارات کار، شکایات مربوط به حقوق و مزایا، مسائل بیمه و بازنشستگی کارگران و …)، به این نشانی مراجعه کنند. علاوه بر اداره کل استان، در سطح شهر تهران نیز چندین اداره کار منطقه‌ای فعال است (برای شمال‌غرب، شمال‌شرق، جنوب‌غرب، شرق و سایر نواحی تهران) که مراجعین بر اساس حوزه محل کار خود می‌توانند به آن‌ها مراجعه نمایند. به عنوان نمونه، اداره کار شمال‌غرب تهران واقع در میدان آزادی ابتدای جاده مخصوص کرج، و اداره کار جنوب‌غرب در خیابان حافظ نبش خیابان سی‌تیر قرار دارند. اطلاعات تماس و آدرس دقیق هر یک از ادارات کار مناطق ۲۲گانه تهران از طریق وب‌سایت اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران قابل دسترسی است. توصیه می‌شود پیش از مراجعه حضوری، از طریق تماس تلفنی یا سایت مربوطه، ساعات کار و نشانی دقیق اداره کار مربوط به منطقه خود را استعلام نمایید.

جمع‌بندی و توصیه‌های قانونی برای کارکنان و کارفرمایان

در سال ۱۴۰۴ مقررات مالیات بر حقوق دستخوش تغییرات مثبتی به نفع حقوق‌بگیران شده است؛ سقف معافیت مالیاتی افزایش یافته و بخش قابل توجهی از حقوق کارگران و کارمندان کم‌درآمد از پرداخت مالیات معاف گردیده است. محاسبه مالیات نیز همچنان به صورت پلکانی انجام می‌شود تا عدالت نسبی در پرداخت مالیات رعایت شود. کارکنان باید از حقوق قانونی خود آگاه باشند؛ اگر دریافتی ماهانه‌شان کمتر از سقف معافیت است، نباید مالیاتی از آنان کسر شود. همچنین اگر مشمول معافیت‌های خاصی هستند (مانند معافیت عیدی یا معافیت مناطق کمترتوسعه‌یافته و غیره)، کارفرما را مطلع سازند. دریافت فیش حقوقی و تطبیق آن با قوانین می‌تواند به کارکنان اطمینان دهد که مالیات اضافه از حقوقشان کسر نمی‌گردد. در صورت مشاهده هرگونه تخلف (مثلاً کسر مالیات بیش از حد مقرر یا عدم واریز مالیات کسرشده توسط کارفرما)، حق پیگیری از مراجع ذیصلاح برای کارکنان محفوظ است.

کارفرمایان نیز باید توجه داشته باشند که انجام صحیح تکالیف مالیاتی بخشی از مسئولیت‌های قانونی ایشان در قبال نیروی کار و دولت است. توصیه می‌شود واحدهای مالی و اداری شرکت‌ها دانش به‌روز از بخشنامه‌ها و قوانین مالیاتی داشته باشند و با استفاده از سیستم‌های نرم‌افزاری یا مشاوره متخصصان، محاسبات مالیات حقوق را بدون خطا انجام دهند. پرداخت به‌موقع مالیات و ارسال لیست در موعد مقرر نه تنها موجب اجتناب از جرایم سنگین می‌شود، بلکه حسن سابقه مالیاتی شرکت را نیز تثبیت می‌کند. در بلندمدت، رعایت قانون به نفع کارفرماست زیرا هزینه‌های عدم تبعیت (اعم از جرایم مالیاتی و دعاوی احتمالی) بسیار فراتر از صرف زمان و دقت در اجرای قانون خواهد بود. به طور کلی، شفافیت در پرداخت حقوق و انجام تکالیف مالیاتی و بیمه‌ای، فضای اعتمادبین کارگر و کارفرما را تقویت کرده و از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند.

در پایان لازم است تأکید شود که قوانین مالیات حقوق و مقررات کار هر سال ممکن است بر اساس تصویب بودجه سالانه یا صدور بخشنامه‌های جدید دستخوش تغییر شوند. لذا هم کارکنان و هم کارفرمایان باید آخرین اخبار و بخشنامه‌های مرتبط را دنبال کرده و در صورت لزوم با کارشناسان حقوقی و مالی مشورت نمایند.

گروه مشاوران روابط کار با در اختیار داشتن وکلای پایه‌یک و متخصص در حوزه حقوق کار و تأمین اجتماعی، آماده ارائه‌ی مشاوره و خدمات حقوقی به کارگران و کارفرمایان در زمینه تمامی مسائل مرتبط با اداره کار و مالیات حقوق می‌باشد. این مجموعه به عنوان وکیل اداره کار تهران شناخته شده و تجربه‌ی گسترده‌ای در پیگیری پرونده‌های کارگری، دعاوی مربوط به حقوق و دستمزد، بیمه و سایر امور روابط کار دارد. گروه مشاوران روابط کار در تمامی مناطق تهران از جمله به عنوان وکیل اداره کار در غرب تهران فعالیت گسترده‌ای دارد و خدمات خود را با رعایت اصول حرفه‌ای و قانونی به مراجعین عرضه می‌کند. اگر به دنبال حل‌وفصل قانونی مشکلات کارگاهی، مالیاتی یا بیمه‌ای خود هستید، این گروه با دانش به‌روز و تسلط بر رویه‌های اداری و قضایی، همراه مطمئن شما در مراجع اداره کار و محاکم خواهد بود. با بهره‌گیری از مشاوره‌های تخصصی وکیل اداره کار، می‌توانید حقوق خود را به بهترین نحو پیگیری کرده و از تضییع منافع کارگری یا کارفرمایی جلوگیری نمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ما اینجاییم تا اعتماد از دست رفته
شما رو بازگردانیم

رای راهنمایی در خدمت شما عزیزان هستیم.