کسری کار در قانون کار به وضعیتی اطلاق می‌شود که کارگر در ساعات مقرر شده در قرارداد یا قانون، حضور کامل نداشته باشد. این غیبت ممکن است به دلایل موجه یا غیرموجه رخ دهد و تأثیر مستقیمی بر حقوق و مزایای وی داشته باشد. در صورت موجه بودن، راهکارهای قانونی مانند استفاده از مرخصی استحقاقی یا جبران ساعت کار وجود دارد، اما در موارد غیرموجه، ممکن است منجر به کسر حقوق یا اقدامات انضباطی شود. آگاهی از قوانین مرتبط با کسری کار به کارگران و کارفرمایان کمک می‌کند تا از بروز اختلافات جلوگیری کنند. در ادامه، جزئیات این موضوع و نحوه برخورد قانونی با آن بررسی می‌شود.
کسری کار در قانون کار به وضعیتی گفته می‌شود که کارگر نتواند به میزان ساعت کاری تعیین‌شده در قرارداد یا قانون، در محل کار حضور داشته باشد و انجام وظیفه کند. این کاهش ساعت کاری ممکن است به دلایل موجه مانند بیماری، حوادث غیرمترقبه، مرخصی‌های قانونی یا مأموریت‌های خاص رخ دهد که در این صورت، با ارائه مستندات لازم، معمولاً تأثیری بر حقوق و مزایای کارگر نخواهد داشت. در مقابل، کسری کار غیرموجه که ناشی از غیبت‌های غیرمجاز، تأخیرهای مکرر یا ترک کار بدون اطلاع کارفرما باشد، می‌تواند منجر به کسر حقوق، کاهش مزایا یا حتی اعمال تنبیهات انضباطی شود. بر اساس قانون کار، کارفرما موظف است در چارچوب مقررات، نحوه برخورد با کسری کار را مشخص کند و کارگر نیز باید مطابق با قوانین و ضوابط تعیین‌شده، نسبت به انجام تعهدات خود پایبند باشد.
کسری کار به معنای حضور نداشتن کارگر در ساعات کاری تعیین‌شده است که می‌تواند به دو دسته کلی کسری کار موجه و کسری کار غیرموجه تقسیم شود. این دسته‌بندی بر اساس دلایل غیبت و پیامدهای قانونی آن صورت می‌گیرد.
کسری کار موجه به حالتی گفته می‌شود که کارگر به دلایل قابل‌قبول و قانونی نتواند در محل کار حضور یابد، اما غیبت وی مورد تأیید کارفرما یا مراجع قانونی باشد. برخی از مهم‌ترین مصادیق کسری کار موجه عبارت‌اند از:
مرخصی‌های بدون حقوق: در برخی موارد، کارگر می‌تواند با موافقت کارفرما مرخصی بدون حقوق دریافت کند که در این صورت، کسری کار او تأثیری بر سوابق کاری‌اش نخواهد داشت.
این نوع کسری کار زمانی اتفاق می‌افتد که کارگر بدون دلیل قانونی و بدون هماهنگی با کارفرما، ساعات کاری خود را کاهش دهد. برخی از رایج‌ترین انواع کسری کار غیرموجه عبارت‌اند از:
در موارد موجه، کارگر معمولاً حقوق خود را دریافت کرده و سابقه کاری او تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
در موارد غیرموجه، کارفرما می‌تواند بر اساس آیین‌نامه انضباطی محل کار، اقدامات مختلفی از جمله کسر حقوق، کسر از مرخصی، اخطار کتبی یا حتی اخراج را اعمال کند.
در برخی موارد، کسری کار غیرموجه می‌تواند موجب کاهش سابقه بیمه‌ای کارگر شده و بر دریافت مزایای بازنشستگی او تأثیر منفی بگذارد.
کسری کار می‌تواند تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر حقوق و مزایای کارگران داشته باشد. میزان این تأثیر بستگی به نوع کسری کار (موجه یا غیرموجه) و مقررات داخلی سازمان دارد. در صورتی که کسری کار موجه باشد، مانند مرخصی‌های استحقاقی، استعلاجی یا مأموریت‌های کاری، حقوق و مزایای کارگر معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و پرداختی‌های او طبق روال عادی انجام می‌شود. در این موارد، حتی بیمه و سابقه کاری کارگر نیز بدون تغییر باقی می‌ماند. اما در مواردی که کسری کار غیرموجه باشد، کارفرما می‌تواند اقداماتی نظیر کسر از حقوق، کاهش پاداش‌ها، محرومیت از اضافه‌کاری و حتی اعمال جرائم انضباطی را در نظر بگیرد.
یکی از مهم‌ترین تأثیرات کسری کار بر حقوق، کاهش دستمزد متناسب با میزان ساعات کاری انجام‌نشده است. طبق ماده ۳۹ قانون کار، حقوق و مزایای کارگر باید بر اساس ساعات کارکرد واقعی پرداخت شود، بنابراین اگر کارگری بدون مجوز قانونی از حضور در محل کار خودداری کند، دستمزد او به همان نسبت کاهش می‌یابد. علاوه بر این، در صورت استمرار کسری کار غیرموجه، ممکن است کارفرما نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند که این امر می‌تواند منجر به از دست دادن حقوق و مزایای پایان کار، از جمله سنوات و بیمه بیکاری شود. همچنین، کاهش ساعت کاری غیرموجه می‌تواند بر مزایایی مانند حق بیمه، پاداش‌های عملکردی و حتی ارتقاهای شغلی تأثیر منفی بگذارد.
به‌طور کلی، برای جلوگیری از پیامدهای منفی کسری کار بر حقوق و مزایا، کارگران باید مطابق با مقررات قانونی عمل کرده و در صورت نیاز به غیبت، مجوزهای لازم را از کارفرما دریافت کنند. از سوی دیگر، کارفرمایان نیز باید با رعایت قوانین کار، راهکارهای مناسبی برای مدیریت کسری کار و جلوگیری از تضییع حقوق کارگران در نظر بگیرند.
در قانون کار، کارگر و کارفرما هر دو مسئولیت‌هایی در قبال کسری کار دارند و باید بر اساس مقررات، حقوق و تعهدات خود را رعایت کنند. کارگر موظف است مطابق با ساعت کاری تعیین‌شده در قرارداد، در محل کار حضور داشته باشد و در صورت نیاز به غیبت، از قبل هماهنگی‌های لازم را با کارفرما انجام دهد. همچنین، در صورتی که کسری کار به دلیل مرخصی استحقاقی باشد، کارگر باید درخواست خود را ثبت کند تا محاسبه مانده مرخصی او انجام شود و در صورت داشتن مرخصی باقی‌مانده، کسری کار به‌عنوان مرخصی استحقاقی لحاظ گردد. از سوی دیگر، کارفرما مسئول اجرای دقیق قوانین کار و نظارت بر ساعات کاری کارکنان است و باید با استفاده از ابزارهای نظارتی مانند سیستم حضور و غیاب، وضعیت کارکرد کارگران را بررسی کند. در مواردی که کسری کار موجه باشد، کارفرما موظف است حقوق و مزایای کارگر را پرداخت کند، اما در صورت کسری کار غیرموجه، می‌تواند اقدامات قانونی مانند کسر از حقوق، اخطار کتبی یا سایر تنبیهات انضباطی را اعمال کند. رعایت این مقررات از سوی هر دو طرف باعث کاهش اختلافات و افزایش نظم و بهره‌وری در محیط کار خواهد شد.
کسری کار در قانون کار به میزان ساعات کاری از دست‌رفته کارگر اشاره دارد که می‌تواند بر حقوق، مزایا و سوابق بیمه‌ای او تأثیر بگذارد. نحوه محاسبه و جبران کسری کار بستگی به موجه یا غیرموجه بودن آن دارد. در صورتی که کسری کار موجه باشد، مانند استفاده از مرخصی استحقاقی یا استعلاجی، این ساعات از مرخصی کارگر کسر شده و تأثیری بر حقوق یا سوابق بیمه‌ای او ندارد. اما اگر کسری کار غیرموجه باشد، کارفرما می‌تواند به ازای ساعات غیبت، از حقوق کارگر کسر کند یا با توافق، امکان جبران ساعات ازدست‌رفته از طریق اضافه‌کاری یا تغییر شیفت را فراهم نماید. همچنین، یکی از نکات مهم در بررسی حقوق و مزایای کارگر، تأثیر کسری کار بر نحوه محاسبه سنوات 1403 است، به‌طوری‌که در صورت استمرار کسری کار غیرموجه، ممکن است میزان سنوات و پاداش پایان خدمت کاهش یابد. برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود که کارگران مدیریت بهتری بر حضور خود داشته باشند و کارفرمایان نیز مطابق قانون، از اعمال تنبیهات غیرقانونی خودداری کنند.
| عنوان | فرمول |
|---|---|
| مجموع ساعات کاری ماهانه | تعداد روزهای ماه × 7.33 |
| دستمزد ساعتی | حقوق ماهیانه ÷ مجموع ساعات کاری ماهانه |
| مبلغ کسری کار | مجموع ساعات کسری کار × دستمزد ساعتی |
مثال:
| مرحله | محاسبه | نتیجه |
|---|---|---|
| مجموع ساعات کاری ماهانه | 31 × 7.33 | 227.23 ساعت |
| دستمزد ساعتی | 20,000,000 ÷ 227.23 | 88,000 تومان |
| مبلغ کسری کار | 10 × 88,000 | 880,000 تومان |
نکات:
آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به این موضوع برای کارگران و کارفرمایان ضروری است. هرگونه کسری کار، چه موجه و چه غیرموجه، می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر حقوق و مزایای کارگران بگذارد. برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی و حل و فصل اختلافات، مشاوره با یک وکیل اداره کار شمال تهران می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل باشد. این وکیل‌ها با دانش کامل از قانون کار و حقوق کارگران، بهترین راهکارها را در اختیار شما قرار می‌دهند. در نهایت، برای مسائل پیچیده‌تر در زمینه روابط کاری، وکیل اداره کار غرب تهران گروه روابط کار آماده ارائه مشاوره‌های تخصصی به شما می‌باشد.
رای راهنمایی در خدمت شما عزیزان هستیم.
دیدگاهتان را بنویسید