حقوق و دستمزد همواره یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های جامعه کارگری و کارفرمایی ایران بوده است. با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، افزایش هزینه‌های معیشتی، نرخ تورم بالا و کاهش قدرت خرید خانوارها، تعیین حداقل حقوق سالانه اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
این مبلغ، نه تنها بر پایه حقوق کارگران ساده تأثیرگذار است، بلکه مبنایی برای محاسبه سایر مزایای قانونی مانند حق مسکن، بن کارگری، پایه سنوات و حق اولاد نیز می‌باشد.
طبق روال سالانه، شورای عالی کار مسئول بررسی و تصویب حداقل دستمزد است. در سال ۱۴۰۴ نیز با درنظر گرفتن شاخص‌های اقتصادی، سبد معیشت خانوار و روند تورم، مصوبه جدید حقوق و دستمزد اعلام شده که در ادامه به بررسی کامل آن می‌پردازیم.
طبق اعلام شورای عالی کار، حداقل حقوق ماهانه برای کارگران مشمول قانون کار در سال ۱۴۰۴ مبلغ ۶,۳۶۰,۰۰۰ تومان تعیین شده است. این مبلغ معادل ۲۱۲,۰۰۰ تومان حقوق روزانه است و حدود ۲۰٪ افزایش نسبت به سال ۱۴۰۳ دارد. افزایش حقوق نسبت به سال گذشته، هرچند با انتقاداتی در خصوص فاصله با نرخ واقعی تورم مواجه بوده، اما همچنان می‌تواند در کاهش فشار معیشتی قشر کارگر تأثیرگذار باشد.
این حقوق برای کارگر ساده با سابقه کار کمتر از یک سال و بدون مهارت در نظر گرفته شده و مبنای محاسبه سایر سطوح مزدی نیز خواهد بود.
حداقل دستمزد تنها یکی از بخش‌های دریافتی کارگران است. مزایای جانبی همچون حق مسکن، بن کارگری، حق اولاد و پایه سنوات نیز در کنار حقوق پایه به کارگران پرداخت می‌شود. در سال ۱۴۰۴ مقادیر این مزایا به شرح زیر اعلام شده است:
با افزودن این مزایا به حقوق پایه، دریافتی یک کارگر ساده به بیش از ۹ میلیون تومان در ماه می‌رسد.
برای درک بهتر از روند رشد حقوق، نگاهی به آمار سال‌های گذشته کمک می‌کند تا تحلیل دقیق‌تری از سیاست‌گذاری‌های انجام‌شده داشته باشیم:
هرچند حقوق در ظاهر افزایش یافته، اما قدرت خرید کارگران در بسیاری از موارد با نرخ واقعی تورم همگام نبوده و همچنان نیاز به بازنگری‌های عمیق‌تری در ساختار پرداخت‌ها احساس می‌شود.
فرض کنیم کارگری متأهل با دو فرزند و یک سال سابقه کار دارد. با در نظر گرفتن حقوق پایه و تمام مزایا، محاسبه حقوق نهایی او به صورت زیر خواهد بود:
حقوق پایه: ۶,۳۶۰,۰۰۰ تومان
بن کارگری: ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان
حق مسکن: ۹۰۰,۰۰۰ تومان
حق اولاد (۲ فرزند): ۱,۲۷۲,۰۰۰ تومان
پایه سنوات: ۲۱۰,۰۰۰ تومان
✅ جمع کل دریافتی ماهانه: ۱۰,۲۴۲,۰۰۰ تومان
اگر این کارگر ساعات اضافه‌کاری یا شیفت شب داشته باشد، این مبلغ حتی بیشتر هم خواهد شد.
حقوق و مزایای اعلام‌شده برای کارگران در واقع «حقوق ناخالص» است، یعنی قبل از کسر بیمه و مالیات. در عمل، مبالغی از این حقوق کم می‌شود که باید آن‌ها را در محاسبه دریافتی خالص لحاظ کنیم.
کارگر موظف است ۷٪ از حقوق خود را به‌عنوان سهم بیمه پرداخت کند. این مبلغ از حقوق پایه کسر می‌شود. مثلاً:
۷٪ از حقوق پایه ۶,۳۶۰,۰۰۰ تومان = ۴۴۵,۲۰۰ تومان
این مبلغ ماهانه از حقوق کارگر کسر می‌شود و همراه با سهم کارفرما (۲۳٪) به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌گردد.
اگر حقوق ماهانه کارگر از سقف معافیت مالیاتی تعیین‌شده بیشتر باشد، باید مالیات بپردازد. طبق آخرین مقررات، سقف معافیت مالیاتی سالانه حدود ۱۲۰ میلیون تومان است (۱۰ میلیون در ماه). بنابراین اگر دریافتی کارگر از این مبلغ بیشتر باشد، مشمول مالیات می‌شود. در مثال ما (۱۰,۲۴۲,۰۰۰ تومان)، فقط ۲۴۲,۰۰۰ تومان مشمول مالیات است که با نرخ ۱۰٪ محاسبه می‌شود.
در نهایت، دریافتی خالص کارگر چیزی بین ۹ تا ۹.۵ میلیون تومان خواهد بود، بسته به تعداد فرزندان، مزایا و سایر شرایط.
اداره کار مسئول نظارت بر اجرای صحیح قانون کار و اطمینان از پرداخت حقوق قانونی به کارگران است. اگر کارگری متوجه شود که کارفرما حقوق کمتر از حداقل قانونی پرداخت می‌کند، می‌تواند با مراجعه به اداره کار و ثبت شکایت رسمی، حقوق خود را مطالبه کند.
مراجعه حضوری یا ثبت شکایت اینترنتی از طریق سامانه جامع روابط کار
ارائه مدارک شامل فیش حقوقی، قرارداد، پیامک‌ها یا شهادت همکاران
بررسی موضوع در هیأت تشخیص و سپس هیأت حل اختلاف در صورت اعتراض
صدور رأی الزام‌آور برای کارفرما
ادارات کار در اکثر استان‌ها و شهرستان‌ها دفاتر فعال دارند و مشاوران حاضر در آن‌ها می‌توانند کارگران را راهنمایی کنند.
بله. حتی در صورت نداشتن قرارداد مکتوب، اگر بتوانید رابطه کاری خود را اثبات کنید (مثلاً از طریق شهادت همکار، پیامک، واریزی بانکی یا فیلم دوربین محل کار)، قانون کار از شما حمایت خواهد کرد.
بله، حقوق کارگر نیمه‌وقت یا پاره‌وقت به نسبت ساعت کاری محاسبه می‌شود. مثلاً اگر کسی نیمی از ساعات استاندارد را کار کند، نیمی از حقوق و مزایا را دریافت می‌کند.
خیر. قانون کار صراحت دارد که هیچ کارفرمایی مجاز به پرداخت کمتر از حداقل حقوق مصوب نیست. در صورت تخلف، اداره کار می‌تواند کارفرما را جریمه و ملزم به پرداخت مابه‌التفاوت نماید.
عیدی معادل دو ماه حقوق پایه است. برای سال ۱۴۰۴ با حقوق پایه ۶,۳۶۰,۰۰۰ تومان، عیدی پایه حدود ۱۲,۷۲۰,۰۰۰ تومان خواهد بود.
سنوات نیز برای هر سال کارکرد بر اساس پایه سنوات تعیین می‌شود و در سال ۱۴۰۴ این مبلغ ۲,۵۲۰,۰۰۰ تومان در سال است (۲۱۰ هزار تومان ماهانه × ۱۲ ماه).
مصوبه حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۴ به‌عنوان یکی از ارکان اصلی عدالت شغلی و اقتصادی کشور، تأثیر مستقیمی بر وضعیت معیشت خانوارهای کارگری دارد. اطلاع دقیق از حقوق قانونی، مزایای جانبی، نحوه محاسبه بیمه و مالیات، و روندهای پیگیری تخلفات، حق مسلم هر کارگر است. این آگاهی نه‌تنها باعث دفاع بهتر از حقوق فردی می‌شود، بلکه مانع از بروز اختلافات کارگری در محیط کار نیز خواهد شد.
در صورتی که نسبت به وضعیت حقوقی خود ابهام دارید، یا نیاز به راهنمایی در زمینه ثبت شکایت کارگری، تنظیم قرارداد، بررسی فیش حقوقی یا حتی شکایت از کارفرما دارید، می‌توانید با وکیل اداره کار در تهران گروه مشاوران روابط کار در تماس باشید. مشاوران متخصص ما آماده‌اند تا به‌صورت کاملاً حرفه‌ای و با دانش به‌روز قانون کار، شما را در این مسیر همراهی کنند.
📞 برای دریافت مشاوره فوری یا رزرو وقت، کافی‌ست با ما تماس بگیرید یا از طریق فرم مشاوره آنلاین سایت اقدام نمایید.
رای راهنمایی در خدمت شما عزیزان هستیم.
دیدگاهتان را بنویسید